Lezen, lustern, kuiern en kieken bij lezing over Drentse schriefster As ofsluter van de tentoonstelling ‘Kunstblik op Roden’ in Kunstencentrum K38 is der op zundagmiddag 20 augustus de prissentatie van het zesde diel oet de Underwegreeks. Gerrit Boer en Henk Berghuis brengt in elk diel een Drentse schriever under de andacht tiedens een lezing en een wandeling. Dizze maol stiet Grietje Clewits met heur gedicht d’Elterbult in het middelpunt. Clewits (1883 – 1962) stun wat in de schaduw van schrievers as Peter van der Velde en Vasalis, maor was slim belangriek veur de Drentse schrieverij. Hoog tied um Grietje Clewits ies veur het voetlicht te brengen. ROON – Op zundagmiddag 20 augustus begunt um 14:00 uur in Kunstencentrum K38 in Roon een programma over het leven en wark van schriefster Grietje Clewits. Het is een middag met veurdrachten, meziek en een wandeling. Te gast bint Anne Doornbos en Martin Koster. De meziek wordt verzörgd deur Leonieke Toering en Jan-Roelof Bathoorn. Nao de lezing is der een wandeling met Willem van der Velde deur het dörp naor het Scheepstra Kabinet in de Scheepstraschool, waor Grietje Clewits jaorenlang veur de klas staon hef. Kaorten (€10,-) bint te risserveren bij het Huus van de Taol. Um de maond wordt een diel van de Underwegreeks onthuld. Bij het Huus van de Taol bint ze veur € 5,- in digitaole oetgave te downloaden. De oetgave over Grietje Clewits is het zesde diel van de Underwegreeks en komt oet in september. Kiek op https://huusvandetaol.nl/product-categorie/boeken/.

Al meer as 25 jaor is de combinatie van Drentse schrieverij & meziek en eten geliefd. In het neie seizoen kuj op acht zundagen naor Taal an Taofel in Dwingel en Noord-Slien. BEILEN – Vrijwilligers van streektaolorganisatie het Huus van de Taol bint drok gangs met de veurbereidingen van het neie seizoen van Taal an Taofel. Op acht zundagen in de winter kunt bezukers naor streektaolschrievers luustern. En ok is der altied meziek en tussen de middag waarm eten. Taal an Taofel is aal in dezölfde zaolen: Grand Café De Brink in Dwingel en Restaurant-Zalencentrum Wielens in Noord-Slien. Op zundag 8 oktober is de oftrap in Noord-Slien. Het publiek kan luustern naor poëzie en verhaolen in de streektaol van Yvonne Bijl en Jenny Anna Linde. De meziek komp van Bert Hadders. Op 22 oktober kuj naor Dwingel. Bezukers kunt dan genieten van poëzie en verhaolen in de streektaol van Martin ter Denge en Johan Veenstra. De meziek komp van Grunniger Fries Wolma. In de middagpauze kan elkenien naor het warm buffet. Taal an Taofel begunt um 11.00 uur en stopt um 14.00 uur. De entree is € 20,00. En daor kriej dan koffie/thee en een waarme maoltied veur. In Noord-Slien is Taal an Taofel op 8 oktober, 12 november, 28 jannewari (2024) en 10 meert (2024). Risserveren kan via reina.zwiers@planet.nl. In Dwingel is Taal an Taofel op 22 oktober, 19 november, 4 febrewari (2024) en 3 meert (2024). Risserveren kan via ans.klok@ziggo.nl of j.oosting01@home.nl.  

Lezen, lustern, kuiern en kieken bij lezing over Drentse schriever Zundagmiddag 15 oktober stiet het wark en het leven van Harm Tiesing centraal tiedens het zeuvende diel van de Underwegreeks. Gerrit Boer en Henk Berghuis brengt in elk diel een Drentse schriever under de andacht tiedens een lezing en een wandeling. Dizze maol stiet Harm Tiesing (1853-1936) met zien gedicht ‘De Kwartiesbaarg’ in het middelpunt. In dit gedicht beschref Tiesing hoe de Kwartiesbaarg, een hoge zaandduun in ’t Drouwenerzaand, an zien naam kommen is. DROUWEN – Op zundagmiddag 15 oktober begunt um 14:00 uur in De Alinghoek een programma over het leven en wark van schriever Harm Tiesing. Het is een middag met veurdrachten, meziek en een wandeling. Te gast bint literatuurhistoricus Henk Nijkeuter en schriefster Suze Sanders. De meziek wordt verzörgd deur Margaretha Kleine. Nao de lezing is der een wandeling over de Kwartiesbaarg (of wat er van over is) en het Drouwenerzaand. Kaorten (€10,-) bint te risserveren bij het Huus van de Taol. Um de maond wordt een diel van de Underwegreeks onthuld. Bij het Huus van de Taol bint ze veur € 5,- in digitaole oetgave te downloaden. De oetgave over Grietje Clewits is het zeuvende diel van de Underwegreeks en komt oet in oktober. Kiek op https://huusvandetaol.nl/product-categorie/boeken/.

Aankomend weekend zijn er maar liefst drie streektaalmuziekfestivals in Groningen en Drenthe. Van vrijdag 15 september tot en met zondag 17 september vindt voor de eerste keer het festival Voel het Veen plaats in het Drentse lintdorp Valthermond. ‘Waar er nog eindeloze vlaktes zijn, je de sterren ziet fonkelen en waar je de stilte soms echt voelt. En waar de verhalen en streken van de jongeren van vroeger nog vaak in de prachtigste verhalen voortleven.’ Voel het Veen is een driedaags festival op locatie Concertboerderij d’Rentmeester met voorafgaand verschillende leuke projecten die verbonden zijn met het leven op het veen. Met optredens van Bert Hadders, Edwin Jongedijk, Herman Sandman, Egbert Hovenkamp II, Marlene Bakker en Hister. Kijk voor meer informatie en de ticketverkoop op de website van Voel het Veen. Zaterdag 16 september wordt de derde editie van het Ede Staal Muziekfestival in Leens georganiseerd. Overdag zijn op vijf locaties in het Groninger dorp optredens van onder andere de Stroatklinkers, Josien Bakker en Kwartet Ede Aans. Jasper Staal, de zoon van Ede, is in de bibliotheek van Leens aanwezig en presenteert en signeert zijn boek, Din blift allein d’herinnering..  In de avond treden onder meer Jetta Post, Steernvanger, Burdy en Erwin de Vries op in de Sporthal Leens. Voor het avondprogramma is geen voorverkoop. Kaarten zijn online verkrijgbaar via de website en bij de deur. Kijk hier voor meer informatie. In het centrum en winkelgebied van Veendam organiseert stichting Bogdike op zaterdag 16 september de jaarlijkse Streektaaldag 2023. In verschillende winkelpanden aan de Kerkstraat, in Café de Toeter en Theater vanBerensteyn zijn muziekoptredens van onder andere Arnold Veeman, Fries Wolma, Bert Hadders, Twij Körten – Twij Langen, StAD, Edwin Jongedijk, Swinder, Gert Sennema & Westkantstad, Alex Luttjeboer, Klaas Post en Jan Henk de Groot. Ga voor meer informatie en programma naar de website van Bogdike.

Beste lezer, Wi’j van SONT hebben tegere mit de Raod veur ‘t Limburgs een poze leden de volgende brief an de verschillende poletieke perti’jen stuurd. Dit ter info. We hopen dat et helpt, want dat is wel neudig. Hoort zegt het voort, ok dat is slimme neudig, en help zels ok aj’ mar even kunnen. Ondersteun waor aj’ dat de kommende tied mar kunnen. Ok hebben wi’j van SONT een amendement an GruunLinks/PvdA stuurd, een amendement bi’j et perti’jpergramme. Steun et aj’ lid binnen van disse perti’j. Ze willen wel meer veur et Limburgs investeren, mar ’t Nedersaksisch wodt niet nuumd. Hielemaole onderan ziej’ wel wat d’r te doen is. Aan de besturen en kandidaten van de partijen voor de komende Tweede Kamer-verkiezingen (november 2023), Wij roepen hierbij uw partij nadrukkelijk op om met spoed de regionale talen Nedersaksisch en Limburgs met kracht te ondersteunen en te beschermen,  nadrukkelijker dan tot nu toe gebeurt, en om dat op te nemen in uw verkiezingsprogramma. Ons belangrijkste motief: versterking van het gebruik van Nedersaksisch en Limburgs is wenselijk om deze talen een herkenbare en eigentijdse plek te geven in de dagelijkse en bestuurlijke communicatie in de betrokken regio’s. Het gaat om talen die sinds mensenheugenis deel uitmaken van de Nederlandse cultuur. Terugloop van beide talen zou een aderlating betekenen. Versterking van beide talen is noodzakelijk om hun voortbestaan te borgen in hun regionale functie.  Deze sprong voorwaarts  is heel goed denkbaar, want er is de voorbije jaren een ingrijpende en positieve omslag geweest in de beeldvorming rondom  regionale identiteiten. Regio’s zijn essentieel in een nationale context en hebben een eigen en doorslaggevende functie in het betrekken van mensen in hun eigen omgeving en in hun dagelijks bestaan.  Deze omslag in beeldvorming zien we de laatste jaren terug in maatschappelijke discussies en de betrokkenheid van regionale groeperingen. We vragen u de volgende drie passages in uw partijprogramma op te nemen: 1.      Onze partij wil in alle onderwijsvormen structureel onderwijs in Nedersaksisch en Limburgs realiseren, om de competenties in die beide talen te behouden, uit te breiden en te versterken. Dat onderwijs zal georganiseerd zijn in doorlopende leerlijnen, van uiterst jong tot volwassenheid, omdat inhoudelijke samenhang zo het best kan worden gegarandeerd. Dat zal aansluiten bij de huidige praktijk van het basisonderwijs. 2.      Onze partij wil een aanpassing van de AWB. In de taalgebieden van Nedersaksisch en Limburgs moeten beide talen vrij gebruikt kunnen worden in het bestuurlijk verkeer, zonder de huidige beperkingen. Ons tekstvoorstel (AWB, lid 2) is: ‘Provinciale en gemeentelijke overheden en onder hun verantwoordelijkheid werkzame personen mogen naast het Nederlands de in hun gebieden erkende regionale talen gebruiken’. 3.      Onze partij wil de bescherming van Nedersaksisch en Limburgs verankeren in de Grondwet, artikel 1, en wel door de volgende toevoeging: ‘Nederland beschermt en bevordert zijn regionale talen’. Deze voorstellen passen goed in de huidige context waarin beide talen: –        door de regering Nedersaksisch en Limburgs zijn erkend als een verrijking voor het Nederlands cultureel erfgoed ; –        een sterk bindende kracht hebben in de regionale samenleving; –        een extra positieve factor zijn in sociale, economische en culturele  contacten met personen en organisaties in aangrenzende Duitse en Belgische regio’s; –        functioneren als vitaal communicatiemiddel in culturele uitwisselingen en in bestuurlijk verkeer voor het behoud van de regionale  cultuur en identiteit. Nadere toelichting op de drie passages bij 1. De afname in beheersing en gebruik is om te buigen in een toename door sterke positieve prikkels. Dat kan met name in het onderwijs: door versterking van de taalcompetenties en door het onderwijs te organiseren in doorlopende leerlijnen. Volgens de huidige wetsformulering moet, alvorens men Nedersaksisch en Limburgs mag gebruiken, aangetoond worden dat het gebruik van de regionale taal doelmatiger is dan het gebruik van het Nederlands en dat derden niet onevenredig worden geschaad. Dit moeten aantonen werkt belemmerend. Het vrij mogen gebruiken van de eigen regionale taal moet vanzelfsprekend zijn. bij 3 Vanaf de vroege jaren negentig hebben wij gewerkt aan de verbetering van de positie van Nedersaksisch en Limburgs. Ondanks de erkenningen lukt het ons niet dan met heel veel moeite om telkens weer gewenste verbeteringen op de agenda te krijgen. De kracht van de Grondwet kan helpen. Het moet gewenst en normaal zijn om aan het behoud van de regionale talen te werken. Verder vinden we het een principieel recht dat onze talen door de belangrijkste wet van het land worden beschermd. Namens de Streektaalorganisaties Nedersaksisch Taalgebied (SONT):                                             Hans Gerritsen, voorzitter                                             Henk Bloemhoff, secretaris Namens de Raod veur ’t Limburgs:                                             Roeland van hout, voorzitter                                             Ton van de Wijngaard, secretaris